Afty w jamie ustnej - zapobieganie i leczenie

Afty w jamie ustnej - zapobieganie i leczenie

Napisany przez Katherine Flórez

Ostatnia aktualizacja: 24 sierpnia, 2022

Afty to bolesne owrzodzenia lub otwarte rany pojawiające się w jamie ustnej. Zwykle przyjmują one białe lub żółte zabarwienie w żywo czerwonej otoczce. Afty mogą towarzyszyć zapaleniom wirusowym, a w niektórych przypadkach nie można dokładnie określić przyczyny ich występowania.

Owrzodzenie w jamie ustnej może być powiązane z osłabieniem systemu immunologicznego (obniżeniem odporności) organizmu. W większości przypadków afty są jednak wynikiem urazu, na przykład w skutek zabiegu dentystycznego lub w wyniku ugryzienia się w język.

Afty – Co przyczynia się do ich powstawania?

  • Stres
  • Niedobór witamin i minerałów w diecie w szczególności brak żelaza, kwasu foliowego i witaminy B12
  • Zaburzenia hormonalne
  • Miesiączka

Afty mogą przytrafić się każdemu, zarówno kobietom, jak i mężczyznom. Statystyki wskazują jednak na to, że częściej występują u płci pięknej. Co więcej, w niektórych przypadkach owrzodzenia mogą być dziedziczne.

Objawy

  • Czerwona i bolesna plamka, która następnie przekształca się w wrzód
  • Owrzodzenie ma żółtawy kolor
  • Złe samopoczucie
  • W niektórych przypadkach może pojawiać się gorączka

Ból spowodowany przez afty zwykle utrzymuje się od 7 do 10 dni, a w niektórych przypadkach nawet do trzech tygodni – w zależności od wielkości wrzodu.

Afty – Jak im zapobiegać?

Jednym ze sposobów zapobiegania zmianom w jamie ustnej jest przyjmowanie odpowiedniej dawki witamin i żelaza – dostarczają ich produkty bogate w białko roślinne lub zwierzęce.

Afta na wardze
  • Witamina B2 – Jej niedobór powoduje pękanie kącików ust oraz ranki skórne. Produkty bogate w tę witaminę to: chleb, płatki pełnoziarniste, zielone warzywa liściaste, mleko etc.
  • Witamina B3 – Spożywanie tej witaminy zapobiega chorobom jamy ustnej. Znajdują się one miedzy innymi w czerwonym i białym mięsie, produktach mlecznych, jajkach etc.
  • Kwas foliowy –  Niedobór kwasu foliowego przyczynia się do chorób jamy ustnej oraz wywołuje afty. Dodatkowo, bywa również przyczyną anemii. Pamiętajmy jednak, że zbyt duża dawka tej witaminy może być szkodliwa dla naszego organizmu, dlatego też, zanim sięgniemy po suplementy diety, należy skonsultować się z lekarzem.
  • Witamina B12 – Jej bogatym źródłem są produkty pochodzenia zwierzęcego: owoce morza, mięso, produkty mleczne.
  • Witamina C – Jej niedobór nie wywołuje aft w jamie ustnej, lecz krwawienie z dziąseł. Produkty bogate w witaminę C to: cytrusy i wszelkiego rodzaju warzywa i owoce.
Owoce cytrusowe
  • Polecamy również dwa inne typy produktów, dzięki którym sprawimy, że afty nie pojawią się w naszej jamie ustnej: pierwszymi z nich są probiotyki, a drugimi, produkty bogate w kwasy omega-3. Mają one właściwości przeciwzapalne. Ponadto, badania przeprowadzone przez University of Kentucky potwierdzają, że działają również przeciwbakteryjnie. Produkty zawierające naturalne probiotyki to wszelkiego rodzaju jogurty i zsiadłe mleko. Z kolei kwasy omega-3 znajdziemy w rybach, oleju słonecznikowym i bakaliach.

Pamiętaj…

Jeśli Twoja dieta nie jest wystarczająco bogata w witaminy, prawdopodobnie zauważysz afty w swojej jamie ustnej. Zasięgnij koniecznie informacji na temat ich leczenia lub łagodzenia bólu i dyskomfortu, jaki powodują owrzodzenia.

Chociaż Amerykański Związek Dentystów zapewnia, że afty zwykle znikają samoistnie, nie zaszkodzi zadziałać, by złagodzić wywołane przez nie objawy.

  • Na rynku jest dostępnych wiele płynów do płukania ust. Staraj się jednak zawsze wybierać te o łagodnym smaku.
  • Możesz przygotować również samodzielnie płyn do płukania ust: zmieszaj wodę z solą lub sodą oczyszczoną.
  • Inną z opcji jest bezpośrednie nanoszenie mikstury wody z sodą oczyszczoną za pomocą wacika na rankę.

Częstość stosowania płynów do płukania ust zależy od własnych upodobań. Pamiętaj jednak, że im częściej je stosujesz, tym szybciej możesz pozbyć się aft.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Bodsworth, N. (2008). Cold sores. Pharmacy News.
  • Chattopadhyay A, Shetty, KV. Recurrent aphthous stomatitis. Otolaryngol Clin North Am. 2011;44(1):79-88. PMID: 21093624 www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21093624.
  • Scully, C., & Porter, S. (2008). Oral mucosal disease: Recurrent aphthous stomatitis. British Journal of Oral and Maxillofacial Surgery. https://doi.org/10.1016/j.bjoms.2007.07.201
  • Belenguer-Guallar, I., Jiménez-Soriano, Y., & Claramunt-Lozano, A. (2014). Treatment of recurrent aphthous stomatitis. A literature review. Journal of Clinical and Experimental Dentistry. https://doi.org/10.4317/jced.51401

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.